Business Talk: Ο δρόμος για την τουριστική ανάπτυξη της ορεινής Ελλάδας περνάει από τα έδρανα των ελληνικών Πανεπιστημίων – Ιωάννης Γκιτσάκης

Ιωάννης Γκιτσάκης

“Ο δρόμος για την τουριστική ανάπτυξη της ορεινής Ελλάδας περνάει από τα έδρανα των ελληνικών Πανεπιστημίων,” υποστηρίζει ο Ιωάννης Γκιτσάκης *

Την ορεινή Ελλάδα τη γνώρισα ως φοιτητής, συμμετέχοντας στις εκδρομές των φοιτητικών παρατάξεων σε διάφορους εγχώριους χειμερινούς προορισμούς.

Θυμάμαι την εκδρομή στα Ζαγοροχώρια, τους πύργους της Αστράκας, το γεφύρι του Κόκκορη, τα πετρόχτιστα σπίτια. Την εκδρομή στο Μέτσοβο, τα παρεΐστικα τραπέζια στις ταβέρνες, τη γεύση του μετσοβόνε, το τζάκι του ξενοδοχείου. Τις εκδρομές στο Σέλι και στα 3-5 Πηγάδια της Νάουσας, όπου ανακάλυψα ότι και ο χειμώνας έχει τη χάρη του, παρόλο που ως νησιώτης ήμουν και παραμένω οπαδός του καλοκαιριού.

Η ομορφιά του φυσικού τοπίου, σε συνδυασμό με την ανέμελη ατμόσφαιρα της φοιτητικής παρέας, δημιούργησαν αναμνήσεις που χαράχτηκαν στη μνήμη μου. Αναμνήσεις τις οποίες ήθελα να ζήσω και μετά το Πανεπιστήμιο. Τουριστικά ερεθίσματα για να συνεχίσω να επισκέπτομαι την ορεινή Ελλάδα μέχρι να ανακαλύψω όλα τα κρυμμένα μυστικά της.

Οι σημερινοί φοιτητές όμως δεν έχουν τα ίδια ερεθίσματα, γιατί οι περισσότερες φοιτητικές εκδρομές δεν επισκέπτονται πλέον τους χειμερινούς τουριστικούς προορισμούς της χώρας μας. Εδώ και 15 τουλάχιστον χρόνια η συντριπτική πλειοψηφία των χειμερινών φοιτητικών εκδρομών έχει ως προορισμό το Μπάνσκο της Βουλγαρίας, που έχει εξελιχθεί στο αγαπημένο χειμερινό θέρετρο της ελληνικής νεολαίας.

Έτσι λοιπόν οι φοιτητές μας δεν επισκέπτονται πλέον τους τουριστικούς προορισμούς της ορεινής Ελλάδας. Έτσι δεν δημιουργούν αναμνήσεις και τουριστικά ερεθίσματα που θα τους οδηγήσουν να πάρουν την παρέα τους ή την οικογένειά τους και να ταξιδέψουν ξανά στους προορισμούς αυτούς. Γνωρίζουν κυρίως το Μπάνσκο και πιθανότατα θα συνεχίσουν να το επισκέπτονται και μετά το πέρας των φοιτητικών τους χρόνων.

Εάν λοιπόν θέλουμε τουριστική ανάπτυξη της ορεινής Ελλάδας, τότε αυτή η εικόνα θα πρέπει να αλλάξει. Να περιοριστεί η κυριαρχία του Μπάνσκο στην ελληνική τουριστική αγορά. Και ένας καλός τρόπος για να συμβεί αυτό είναι να καταφέρουν οι εγχώριοι ορεινοί τουριστικοί προορισμοί να κερδίσουν το στοίχημα των χειμερινών φοιτητικών εκδρομών.

Για να επιτευχθεί αυτό όμως απαιτείται ειδικός σχεδιασμός και συντονισμένη προσπάθεια όλων των εμπλεκομένων (Υπουργείων, Περιφερειών, επαγγελματιών του ορεινού τουρισμού, τουριστικών πρακτορείων και φοιτητών). Ορισμένες προτάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην αύξηση των φοιτητικών εκδρομών στους εγχώριους χειμερινούς τουριστικούς προορισμούς, είναι οι ακόλουθες:

1. Θεσμοθέτηση δύο φοιτητικών Winter Breaks

Τα Υπουργεία Τουρισμού και Παιδείας θα μπορούσαν να επεκτείνουν το θεσμό της «λευκής εβδομάδας» και στα Πανεπιστήμια. Να προβλέψουν δηλαδή δύο τριήμερα φοιτητικών αργιών, στις αρχές Δεκεμβρίου και στις αρχές Φεβρουαρίου, δημιουργώντας έτσι δύο εκδρομικά πενθήμερα μέσα στο χειμώνα. Δύο μικρά «winter breaks» στα πρότυπα του δημοφιλούς spring break των αμερικανικών πανεπιστημίων.

Μάλιστα θα μπορούσε κάθε Πανεπιστήμιο να ορίζει την ημερομηνία του δικού του winter break, ώστε, αφενός να μην προκύπτει έλλειψη διαθεσιμότητας τουριστικών καταλυμάτων και αφετέρου, να διαμοιράζονται οι φοιτητικές εκδρομές σε ένα ευρύτερο χρονικό διάστημα, προκειμένου να καλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος της χειμερινής περιόδου χαμηλής τουριστικής ζήτησης.

2. Πρόβλεψη οικονομικών κινήτρων προς τους φοιτητές

Θα μπορούσε να θεσπιστεί ένα φοιτητικό τουριστικό voucher, αντίστοιχο του «Freedom Pass», με αποκλειστικό τρόπο εξαργύρωσης τη συμμετοχή σε φοιτητική εκδρομή. Με αξία 20 ευρώ για κάθε winter break. Ακόμη και ένα τέτοιο μικρό ποσό, που αντιστοιχεί στη μέση διαφορά τιμής μιας εκδρομής στο Μπάνσκο και μιας αντίστοιχης εκδρομής στην ορεινή Ελλάδα, θα μπορούσε να αποτελέσει επαρκές κίνητρο για την επιλογή μιας φοιτητικής εκδρομής στην ορεινή Ελλάδα και όχι στο Μπάνσκο ή σε κάποιον άλλον προορισμό εξωτερικού.

Όσον αφορά στο κόστος του voucher, είμαι βέβαιος ότι δεν θα επιβαρύνει τελικά τον κρατικό προϋπολογισμό, λόγω της αύξησης των τουριστικών εσόδων, που θα αυξήσουν αναλόγως τα φορολογικά έσοδα και θα συμβάλουν στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

3. Θέσπιση ειδικών φορολογικών κινήτρων προς τα τουριστικά πρακτορεία και τα τουριστικά καταλύματα της ορεινής Ελλάδας

Για τα μεν τουριστικά πρακτορεία θα μπορούσε να προβλεφθεί μια ειδική φορολογική απαλλαγή για κάθε συμμετέχοντα σε εκδρομές στην ορεινή Ελλάδα, ως κίνητρο για το σχεδιασμό και την προώθηση αυτών των εκδρομών έναντι των εκδρομών εξωτερικού.

Ενώ αντίστοιχη φορολογική απαλλαγή θα μπορούσε να προβλεφθεί και για τα ξενοδοχεία και τα τουριστικά καταλύματα που θα προσφέρουν εκπτώσεις στο κόστος διαμονής για αυτές τις εκδρομές, προκειμένου η τιμή τους να καταστεί ανταγωνιστική των αντίστοιχων εκδρομών στο Μπάνσκο. Και στην περίπτωση αυτή εκτιμώ ότι τα επιπλέον φορολογικά έσοδα θα υπερκαλύψουν τελικά το κόστος των προτεινόμενων φορολογικών απαλλαγών.

4. Προβολή των εγχώριων ορεινών τουριστικών προορισμών στα Πανεπιστήμια

Οι εμπλεκόμενοι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς του τουρισμού θα πρέπει να αναλάβουν την προβολή των προορισμών της ορεινής Ελλάδας στους φοιτητές μας.

Θα μπορούσαν να προγραμματιστούν σχετικές ενημερωτικές εκδηλώσεις στα Πανεπιστήμια. Να σχεδιαστούν διαφημιστικές εκστρατείες στα δημοφιλή social media της νεολαίας ή και διαγωνισμοί με έπαθλο τη δωρεάν συμμετοχή σε κάποια εκδρομή. Να δημιουργηθούν τουριστικά λογότυπα των δημοφιλών ορεινών προορισμών, όπως λ.χ. το αντίστοιχο logo του Μπάνσκο.
5. Προσαρμογή των ορεινών τουριστικών προορισμών στα δεδομένα της νεολαίας

Θα πρέπει καταρχήν να αναλυθεί τι προσελκύει τους Έλληνες φοιτητές στο Μπάνσκο. Ποιες δραστηριότητες, ποιες εκδηλώσεις, ποιες μορφές διασκέδασης. Και να προσαρμοστούν αναλόγως και οι εγχώριοι τουριστικοί προορισμοί.

Όσο όμορφα και να είναι τα ορεινά χωριά μας, δεν μπορούν να προσελκύσουν νεολαία εάν η μοναδική μορφή διασκέδασης είναι η ταβέρνα του χωριού. Εννοείται βεβαίως ότι δεν μπορούν να φτιαχτούν μεγάλα clubs όπως στο Μπάνσκο. Σίγουρα όμως υπάρχουν λύσεις για νυχτερινή διασκέδαση. Είτε εντός των ξενοδοχείων είτε σε χώρους κοινωνικών εκδηλώσεων. Αλλά και υπαίθρια πάρτι στα χιονοδρομικά κέντρα, μουσικές εκδηλώσεις με συμμετοχή γνωστών καλλιτεχνών, αγώνες σκι και snowboard κ.ά.

Οι παραπάνω προτάσεις θα μπορούσαν να εφαρμοστούν όχι μόνο στα Πανεπιστήμια, αλλά και στα δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ, διευρύνοντας σημαντικά τον αριθμό των εκδρομέων.

Θα αναρωτηθεί βεβαίως κανείς, αν αξίζει να γίνουν όλα αυτά προκειμένου να προσελκύσουμε φοιτητές και σπουδαστές, οι οποίοι δεν εντάσσονται στην κατηγορία των τουριστών υψηλής οικονομικής δυνατότητας.

Η απάντηση είναι βεβαίως και αξίζει. Πρόκειται για μία «επένδυση» με βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οφέλη. Βραχυπρόθεσμα θα προσελκύσουμε τουρισμό στους ορεινούς προορισμούς της χώρας μας και μάλιστα σε περιόδους χαμηλής τουριστικής ζήτησης.

Μακροπρόθεσμα θα αλλάξουμε την εικόνα των εγχώριων ορεινών τουριστικών προορισμών και θα κερδίσουμε μία νέα γενιά ταξιδιωτών. Θα δημιουργήσουμε αναμνήσεις, οι οποίες μελλοντικά θα οδηγήσουν αυτούς τους φοιτητές να πάρουν την οικογένειά τους και να επισκεφτούν τους προορισμούς αυτούς, ως τουρίστες πλέον με υψηλότερες οικονομικές δυνατότητες.

Η τουριστική ανάπτυξη της ορεινής Ελλάδας αλλά και κάθε προσπάθεια για τη μετατροπή της χώρας μας και σε χειμερινό τουριστικό προορισμό θα πρέπει να ξεκινάει από τη νεολαία.

Γι’ αυτό και ο δρόμος της τουριστικής ανάπτυξης της ορεινής Ελλάδας περνάει από τα έδρανα των ελληνικών Πανεπιστημίων.

* Ο κ. Ιωάννης Γκιτσάκης (twitter @gitsakis) είναι Δικηγόρος Θεσσαλονίκης με ειδίκευση στις Συμβάσεις Παραχώρησης και ΣΔΙΤ, Διδάκτωρ Διοικητικού Δικαίου και Σύμβουλος τουριστικών επιχειρήσεων και επενδύσεων.